Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Tohumcular Birliği (ECOSA) İstişare Toplantısı 3 Ekim 2024 tarihinde Türkiye Tohumcular Birliğinde yapıldı.
Toplantıya Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Ömer Güler, Tarım ve Orman Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığından üst düzey yetkililer, çevrim içi bağlantı ile Özbekistan Tarım Müşaviri Burhan Demirok, ECOSA üyeleri ve TÜRKTOB’a bağlı alt birliklerin yöneticileri katıldı.
Toplantının açılış konuşmalarını ECOSA Yönetim Kurulu Başkanı Yıldıray Gençer, TÜRKTOB Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Ömer Güler ve Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdür Yrd. Dr. Şerafettin Çakal yaptı.
ECOSA Başkanı Yıldıray Gençer: ‘’ Tohumculuk Alanında Bölgesel İş Birliğini Güçlendirmeye Kararlıyız ‘’
ECOSA Yönetim Kurulu Başkanı Yıldıray Gençer yaptığı konuşmada ECOSA’nın çalışmalarını önce Türkiye merkezli yürütmeye başladıklarını, ancak son 4 yıldır uluslararası arenaya açılma yönünde önemli adımlar attıklarını belirtti.
Gençer, ECOSA’nın yönetim kurulunda Türkiye dışındaki ülkelerden de temsilcilerin yer alması için tüzük değişikliği yaptıklarını ifade etti; bu doğrultuda, ECOSA Yönetim Kurulunda bir ülkeden en fazla dört üye bulunabilecek şekilde yeni bir yapı oluşturulduğunu söyledi. Gençer, ” Ayrıca Danışma Kurulu oluşturduk ve her ülkeden iki temsilciyi bu kurula dâhil ettik. Kamu ve özel sektör temsilcileri de bu süreçte yer alacak.” dedi.
İlk Yurt Dışı Tohumculuk Kongresi Kazakistan’da Gerçekleştirildi
Gençer, bugüne kadar sekiz tane tohum ticaret kongresi düzenlediklerini ve ilk yedisinin Türkiye’de yapıldığını hatırlatarak, “Geçtiğimiz mart ayında Kazakistan’da, Türk Devletleri Tarım Bakanları Toplantısı ile eş zamanlı olarak ilk yurt dışı tohumculuk kongremizi düzenledik. Bu bizim için büyük bir adımdı. Önümüzdeki dönemde bölgedeki diğer ülkelerle de iş birliğini genişleterek tohumculuk alanında önemli projelere imza atmayı hedefliyoruz.” diye konuştu.
Özbekistan ile Tohumculuk Projesi
Gençer ayrıca Türkiye ile Özbekistan arasında yürütülen Özbekistan Tohumculuk Sektörü İçin Sürdürülebilir Kapasite Geliştirme ve Teknik İş Birliği Projesi’ne de değinerek, Türkiye’deki Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi benzeri bir yapının Özbekistan’da kurulması için çalıştıklarını belirtti. Gençer, ” Kısa süre önce heyetimiz, bakanlıklarımız ve ECOSA’nın desteğiyle Özbekistan’da söz konusu projemiz için incelemelerde bulundu.’’ dedi.
‘’ Türkiye’nin Gücünü Bölgesel İş Birliğine Yönlendirmeliyiz’’
Türkiye’nin tohumculuk sektöründe büyük bir yol kat ettiğini vurgulayan Gençer, “Dünya, gıda güvenliği ve tohumculuk üzerine ciddi çalışmalar yapıyor. Türkiye de bu alanda önemli bir aktör haline geldi. Ancak bölgesel iş birliği ile bu başarıyı daha sürdürebilir hale getirebiliriz. EİT Bölgesi bu anlamda stratejik öneme sahip. Bu bölgedeki varlığımızı güçlendirmek zorundayız. Aksi takdirde boşluğu başka ülkeler doldurur. Bu bölgede güçlenmek, tohumculuğun geleceği açısından kritik önemdedir. Türk tohumculuğunun bölge ülkeleriyle iş birliği içinde daha da güçlenmesi için çalışıyoruz.” şeklinde konuştu.
TÜRKTOB Başkanı Hacı Ömer Güler: ‘’ Tohumculuk Bir Milletin Geleceğini Şekillendirir ’’
Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Ömer Güler tarım ve tohumculuk sektörlerinin gıda güvenliği ve ekonomik kalkınmanın temeli olduğu vurgulandı.
‘’Pandeminin ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın Etkileri Sürüyor’’
TÜRKTOB Başkanı Hacı Ömer Güler küresel ekonominin pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşının etkilerini henüz tam olarak atlatamadığını belirterek, “Pandemi ve savaşın neden olduğu enerji ve gıda fiyatlarındaki artış tarımı ve ülkelerin kendine yeterliliğini daha önemli hale getirdi.” dedi.
Bu zorlu süreçlerin aşılmasında birlik ve iş birliğinin kritik önem taşıdığına dikkat çeken TÜRKTOB Başkanı Güler, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkelerin 500 milyonluk nüfusu ve 1,5 trilyon dolarlık toplam geliriyle bu sorunları çözmek için güçlü bir potansiyele sahip olduğunu vurguladı.
Güler, ‘’500 milyonluk nüfusu ve 1,5 trilyon doları bulan toplam geliriyle EİT ülkeleri bu açıdan şüphesiz önemli bir konuma sahiptir. Bununla birlikte EİT üyelerinin birbirleriyle ticaretinin sadece 85 milyar dolara tekabül etmesi düşündürücüdür. Bu rakamın bizlere yakışmadığına inanıyorum. Ticaretten enerjiye, ulaştırmadan tarıma kadar iş birliği potansiyelimizi güçlendirmeliyiz.’’ ifadelerini kullandı.
‘’ Tohum Ticaretinde Türkiye’nin Payı Artmalı ’’
Güler, dünya tohum ticaretinin 60 milyar dolara ulaştığını ve Türkiye’nin Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) ülkeleriyle yaptığı tohum ticaretinin 30 milyon dolar seviyesinde olduğunu belirterek, “Bu rakamı yukarılara taşımak bizim elimizde. ECOSA olarak bu alanda daha fazla iş birliği yaparak uluslararası düzeyde güçlenmeyi hedefliyoruz.” dedi.
ECOSA’nın 2009 yılından bu yana üye ülkelerle ilişkileri güçlendirmeye odaklandığına dikkat çeken Güler, ” ECOSA’nın amacı tohumculuk sektöründe EİT ülkeleri arasında teknik ve siyasi sorunlar yaşamadan iş birliği geliştirmektir.” ifadelerini kullandı.
‘’Tohumculuk Sektörü Gıda Güvenliği ve Ekonomik Sürdürülebilirlik Açısından Hayati Önem Taşır’’
Tohumculuğun stratejik bir alan olduğunu belirten Hacı Ömer Güler, tohumculuk sektörünün gıda güvenliği ve ekonomik sürdürülebilirlik açısından hayati önem taşıdığını ifade etti; “Bir ülkenin refahı, topraklarından elde edilen ürünlerde ve çiftçisinin emeğinde gizlidir. Tohumculuk alanındaki her adım, sadece tarımı değil, geleceğimizi de şekillendirir.” diye konuştu.
Güler sözlerini ‘’ Burada siz değerli katılımcıların yapacakları katkılarla birlikte bir yol haritası oluşturacağız. Bu yol haritası ile geleceğimize daha emin adımlarla ilerleyeceğimize inanıyorum.’’ şeklinde tamamladı.
TAGEM Genel Müdür Yrd. Dr. Şerafettin Çakal: “İnsanlığın Geleceği Tarım ve Tohumda’’
Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) Genel Müdür Yardımcısı Dr. Şerafettin Çakal, tarımın geleceği ve tohumculuğun önemi üzerine açıklamalarda bulundu.
“Dünya Zor Bir Dönemden Geçiyor”
Konuşmasında dünya genelinde karşılaşılan sorunlara dikkat çeken Dr. Şerafettin Çakal, “Dünyada artan nüfus, azalan tarım alanları, pandemi, savaş ve iklim değişikliği gibi büyük sorunlar mevcut. Ayrıca uluslararası şirketlerin tohumculukta tekel oluşturmaya çalışması gibi ciddi bir meseleyle karşı karşıyayız.” dedi. Bu sorunlarla başa çıkabilmek için ülkelerin ve tarım sektörü paydaşlarının birlik içinde hareket etmeleri gerektiğini belirten Çakal, bu birlikteliğin ECO ülkeleri arasında tohumculuk sektöründe de olması gerektiğini kaydetti.
‘’ Tahıl Krizini Unutmayalım ‘’
Dr. Şerafettin Çakal, Rusya-Ukrayna savaşı sırasında yaşanan tahıl krizi örneğini hatırlattı ve benzer durumların tohum temininde de yaşanabileceğini bu nedenle tarımda ve tohumculukta hazırlıklı olmanın gerekliliğini vurguladı.
“Teknolojiye Yatırım Yapan Kazanacak”
Çakal, tarımın geleceği ile ilgili olarak biyoteknoloji, nanoteknoloji ve iletişim teknolojilerinin ön plana çıktığını belirtti. “Bu teknolojilere yatırım yapan ve hazırlıklı olan ülkeler gelecekte rekabet edebilecekler. Ancak hazırlıksız olanlar büyük zorluklarla karşılaşacaklar.” diyen Dr. Şerafettin Çakal, insanlığın geleceği ve ulusların yükselişinin bazen bir tohumun hikayesinde gizli olabileceğini ifade etti.
ECOSA Bölgesi’ne Yönelik Çalışmalar
Dr. Çakal, TAGEM’in çalışmalarını özetleyerek, “Bitki ve hayvan genetik kaynaklarını önce tohum ve arazi gen bankalarında koruyor, ardından ıslah çalışmalarına geçiyoruz. 2023 yılı itibarıyla tarla bitkilerinde 1004, bahçe bitkilerinde ise 1043 çeşit üzerinde çalışmalar yürüttük. Sertifikalı tohum üretiminin %45’inin TAGEM tarafından geliştirilen çeşitlerden oluşuyor.’’ dedi.
“Enstitülerimiz ECOSA Bölgesine Yönelik Projeler Yapıyor”
Dr. Çakal, 2013’ten bu yana ECOSA ile ilgili çalışmaların sürdüğünü ve TAGEM’in işin başından beri aktif rol aldığını ifade etti. Altı araştırma enstitüsünün bölge ile ilgili projeler üzerinde çalıştığını söyleyen Çakal, bu projelerin gelecekte de artarak devam edeceğini belirtti ve toplantının ülkeye önemli katkılar sağlayacağını ifade etti.
Açılış konuşmalarının ardından toplantıya çevirim içi bağlanan Özbekistan Tarım Müşaviri Burhan Demirok, Özbekistan’ın ve diğer Türk Cumhuriyetlerinin tarımsal yapısı ve potansiyeli ile Özbekistan’ın diğer ülkelere sağladığı fırsatlar, Türkiye ile Özbekistan iş birliği ile yapılabilecek projeler hakkında katılımcılara bilgi verdi.
İstişare Toplantısında Türkiye Tohumcular Birliği ve ECOSA Genel Sekreteri Dr. Muhteşem Torun, TAGEM’den Dursun Parsak ve Dr. Evran Doğan, Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü Tarım Dairesi Şube Müdürü İmran Er ve Tarım ve Orman Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Mustafa Uz sunum ve konuşmalarıyla kendi kurumlarının yaptığı çalışmaları anlattı.
Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi (TTSM) Müdürü Şakir Berktaş Türk tohumculuk firmalarına ait tohum çeşitlerinin ECOSA üyesi ülkelerde daha çok tanınması için mücadele ettiklerini, TTSM olarak bu ülkelerin bir bölümü ile ortak eğitim programı yaptıklarını anlattı. Berktaş mevzuat uyumu konusunda da katılımcılara bilgi verdi.
TAGEM Tarla Bitkileri Araştırmaları Daire Başkanı Suat Yılmaz ise kurumlar arası eş güdümlü çalışmanın ve ECOSA üyesi ülkelerle tohumluk ticaretinin geliştirilmesinin önemini vurgulayarak tavsiyelerini iletti.
Ayrıca Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü ve Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü ile Dışişleri Bakanlığından katılan yetkililer ECOSA üyesi ülkelerde yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi verdiler; bu ülkelerle yaşanan sorunların çözümü için önerilerde bulundular.
Toplantı mevzuat uyumu, alt yapı ve eğitim, yatırım olanakları, ihracatta yaşanan teknik sorunlar, tescil süreçleri, üye ülkelerle iletişim, ECOSA istişare toplantılarının periyodik olarak yapılması ve çalışma grubu oluşturulması gibi konularda katılımcıların görüşlerinin alınması ve kapanış konuşmalarıyla son buldu.
